Forum > แชร์ประสบการณ์โรคลมชัก

วันนี้ว่างๆเอาข้อมูลเกี่ยวกับ EEG มาให้ดูครับ

(1/5) > >>

jelly:
เอาคร่าวๆนะครับ

การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง  เป็นการตรวจการทำงานของ
สมอง โดยดูจากการเปลี่ยนแปลงทางไฟฟ้า ความเข้าใจในแหล่งที่มาของคลื่นไฟฟ้าสมอง จะช่วยอธิบายว่าคลื่นไฟฟ้าสมองส่วนต่างๆ ตามปกติและภาวะที่เป็นโรคเกิดขึ้นได้อย่างไรโดยปกติสมองคนมีเซลล์ประสาทชนิดหนึ่งที่เรียกว่า นิวรอน
(neuron) จำนวนมากมายเป็นพันล้านเซลล์ เซลล์เหล่านี้สามารถ
ติดต่อถึงกันได้โดยการขนส่งอนุภาคไฟฟ้าผ่านเยื่อเซลล์ เมื่อ
เซลล์ประสาทส่วนหนึ่งได้รับการกระตุ้นโดยสารสื่อประสาท
มันจะปลดปล่อยอนุภาคที่มีประจุไฟฟ้าให้เดินไปตามใยประสาท
(nerve fiber) ที่เชื่อมระหว่างเซลล์ประสาท กระแสไฟฟ้าปริมาณ
น้อยๆ ที่เกิดขึ้นจะไปกระตุ้นเซลล์ประสาทถัดไปให้ปล่อยประจุ
ไฟฟ้าต่อไปเป็นทอดๆ สัญญาณไฟฟ้านี้เป็นที่รู้จักกันในนามว่า
คลื่นสมอง (brain wave)

ชนิดของคลื่นไฟฟ้าสมอง
คลื่นไฟฟ้าสมองอาจจะมีความแตกต่างได้ในแต่ละบุคคล
อายุ หรือในขณะหลับหรือตื่น สามารถแยกประเภทของคลื่นไฟฟ้า
สมองตามความถี่ของคลื่นเป็นรอบต่อวินาทีได้ 4 ประเภท4-6
ดังรูปที่ 1
1.คลื่นอัลฟา (alpha) เป็นคลื่นชนิดความถี่ 8 ถึง 13 รอบ
ต่อวินาที ตำแหน่งที่พบคลื่นอัลฟาได้เด่นชัด คือสมองส่วนท้ายจะ
ตรวจได้ในผู้ที่ปล่อยตัวตามสบาย หลับตาไม่ได้คิดอะไร คลื่น
อัลฟาจะหายไปเมื่อผู้ป่วยลืมตาหรือใช้สมาธิ
2. คลื่นเบต้า (beta) เป็นคลื่นชนิดความถี่ 14 ถึง 30 รอบ
ต่อวินาที พบได้ทั่วๆ ไปบริเวณสมองส่วนหน้า คลื่นเบต้าจะเพิ่มให้เห็นเด่นชัดขึ้นในคนสูงอายุ และสาเหตุที่พบคลื่นเบต้าบ่อยก็คือ
ผลจาก ยากลุ่ม benzodiazepines หรือยากันชัก (anticonvulsant)
3. คลื่นเธต้า (theta) เป็นคลื่นชนิดความถี่ 4 ถึง 7 รอบ
ต่อวินาที พบได้ปกติในเด็กและในทุกอายุขณะนอนหลับใหม่ๆ
พบได้ชัดที่สมองส่วนบริเวณขมับ (temporal lobe) มีความสัมพันธ์
กับสภาพอารมณ์ซึ่งจะพบในผู้ป่วยโรคจิต
4. คลื่นเดลต้า (delta) คลื่นชนิดความถี่น้อยกว่า 4 รอบ
ต่อวินาที ไม่พบในคนปกติที่ตื่นอยู่ แต่พบได้ในคนนอนหลับปกติ
หรืออาจตรวจพบเป็นคลื่นไฟฟ้าผิดปกติพบได้ในบริเวณที่มี
พยาธิสภาพ

jelly:
คลื่นไฟฟ้าสมองปกติและตัวอย่างคลื่นไฟฟ้าสมองที่
ผิดปกติ

คลื่นไฟฟ้าสมองปกติ
1. ความถี่ ความสูง และรูปร่างของคลื่นสมอง บนสมอง
สองข้างในตำแหน่งเดียวกัน ควรจะมีรูปแบบเท่าๆ กันหรือ
ใกล้เคียงกันไม่ว่าในขณะหลับหรือตื่น
2. ในผู้ป่วยที่รู้สึกตัวดีและอยู่ในขณะตื่น คลื่นสมองควร
เป็นคลื่นอัลฟาและบีตา  ต้องตรวจไม่พบคลื่นสมองที่มี
ความถี่ช้า (slow wave) คือ คลื่นที่มีความถี่ช้ากว่า 8 รอบ/วินาที


ตัวอย่างคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติ

1. มีความแตกต่างของความถี่และ/หรือ ความสูง และ/
หรือรูปร่างของคลื่นสมองบนสมองสองข้างในตำแหน่งเดียวกัน

2. ตรวจพบคลื่นที่อาจบ่งบอกถึงพยาธิสภาพในสมอง
    2.1 คลื่นสมองที่บ่งชี้ว่าเป็นโรคลมชัก คือ คลื่นที่มี
ลักษณะเร็วและแหลมสูงเรียกว่า spike หรือ sharp wave ในโรคลม
ชักชนิดมีจุดกำเนิดคลื่นชักของเนื้อสมองเฉพาะที่ (focal seizure)
จะตรวจพบคลื่นเฉพาะบางบริเวณเท่านั้น ในขณะที่โรคลมชักชนิดมีจุดกำเนิดคลื่นชักของเนื้อสมองทั่วไป (generalizedseizure) จะตรวจพบคลื่นดังกล่าวในทุกบริเวณของสมอง ถ้าตรวจพบคลื่นดังกล่าวในบางบริเวณ ขณะที่ผู้ป่วยไม่ได้เกิดอาการชัก อาจช่วยบ่งชี้ว่าสมองบริเวณหนี่งบริเวณใดหรือทั้งหมดเป็นจุดกำเนิดการชัก
    2.2 โรคเนื้องอกในสมอง ฝีในสมอง ก้อนเลือดใต้เยื่อหุ้มสมองดูรา (subdural hematoma) คลื่นไฟฟ้าผิดปกติที่พบได้เสมอ คือ คลื่นเดลต้าชนิดเฉพาะที่ แต่ไม่มีลักษณะพิเศษจำเพาะ
    2.3 ผู้ป่วยมีความรู้สึกเปลี่ยนแปลง หรือซึม หรือโคม่าไม่ว่าจากสาเหตุใดๆ หากพยาธิสภาพขนาดใหญ่จะตรวจพบ
คลื่นสมองช้าทั่วๆ ไป ถ้าพยาธิสภาพมีขนาดเล็ก แต่ทำให้ผู้ป่วยไม่ค่อยรู้สึกตัว ก็จะทำให้เกิดคลื่นไฟฟ้าสมองผิดปกติเฉพาะที่ได้
    2.4 คลื่นสมองหายไป ซึ่งพบได้ในผู้ป่วยที่มีภาวะสมองตาย (brain death)

jelly:
แสดงลักษณะคลื่นที่มีลักษณะเร็วและแหลมสูง
(spike) ในผู้ป่วยโรคลมชักชนิดทั่วไป

jelly:
คลื่นที่มีลักษณะเร็วและแหลมสูง
ในผู้ป่วยโรคลมชักชนิดเฉพาะที่

jelly:
สรุป

แหล่งกำเนิดของคลื่น
ไฟฟ้าสมองมาจากเซลล์ประสาทที่เรียกว่า นิวรอน (neuron)
ซึ่งถูกกระตุ้นด้วยสารสื่อประสาทต่อมาเป็นทอดๆ เกิดเป็นสัญญานไฟฟ้าที่สามารถวัดออกมาเป็นคลื่นไฟฟ้าสมอง
คลื่นไฟฟ้าสมองมีสี่ชนิด คือ คลื่นอัลฟา คลื่นเบต้า คลื่นเธต้าและคลื่นเดลต้า คลื่นแต่ละชนิดพบได้ในสภาวะที่แตกต่างกัน
การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองมีประโยชน์หลายอย่าง เช่น ช่วยวินิจฉัยผู้ป่วยโรคลมชักและบอกตำแหน่งบริเวณของสมอง
ที่เป็นจุดกำเนิดของการชัก ช่วยวินิจฉัยภาวะสมองตาย การแยกระหว่างการชักจริงกับการแกล้งชัก เป็นต้น


ขอขอบคุณแหล่งข้อมูลครับ

การตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองในผู้ใหญ่: ความรู้พื้นฐานสำหรับพยาบาล
มณฑิรา วิทยากิตติพงษ์

นำร่อง

[0] ดัชนีข้อความ

[#] หน้าถัดไป