วันนี้ลองมาดูวิธีีคำนวณปริมาณสารอาหารใน 1 มื้ออาหาร เพื่อคงสัดส่วน ไขมัน: คาร์โบไฮเดรต รวม โปรตีน ให้ได้เท่ากันทุกมื้ออาหารใน 1 วัน เพื่อให้ง่ายต่อการควบคุมพลังงานและสัดส่วนสารอาหารให้เท่ากันทุกมื้อ ทำให้ผู้ป่วยมีสภาวะ ketosis ที่แน่นอนกว่าการทำอาหาร โดยใช้รายการอาหารทดแทน เริ่มจากการสมมติแบบกำหนดพลังงานอาหารที่ได้รับมาจากนักกำหนดอาหาร หรือ นักโภชนาการ เป็นตามด้านล่างนี้
แบบกำหนดพลังงานอาหารที่ได้รับมา
พลังงาน 1,200 kcal คาร์โบไฮเดรตต่อวัน = 20-25 กรัม
สัดส่วน ไขมัน : คาร์โบไฮเดรต + โปรตีน = 1.4 : 1
วิธีคำนวณปริมาณสารอาหารต่อมื้ออาหาร
จากอัตราส่วน 1.4 : 1 ดังนั้นพลังงานต่อหน่วย = (1.4*9) + (1*4) = 16.6 kcal
(พลังงานจากไขมัน 1 กรัม = 9 kcal พลังงานจากโปรตีน และคาร์โบไฮเดรต 1 กรัม = 4 kcal)
ต้องการพลังงาน 1,200 kcal /วัน 1 วัน ต้องรับอาหาร = 1,200/16.6 = 72.29 หน่วย
สมมติผู้ป่วยได้รับอาหาร 3 มื้อ
แต่ละมื้อจะได้รับอาหาร = 72.29/3 = 24.10 หน่วย
พลังงานต่อมื้ออาหาร = 1200/3 = 400 kcal
กำหนด คาร์ไบไฮเดรตต่อมื้ออาหาร = 21/3 = 7 กรัม
ดังนั้น จะได้โปรตีน = 24.1 - 7 = 17.1 กรัม
จะได้ไขมัน = 24.1/1.4 = 33.7 กรัม
คิดเป็นพลังงานจากไขมัน = 33.7*9 = 303.3 kcal
ร้อยละของพลังงานจากไขมัน = 303.3*100/400 = 75.825 %
ตอนนี้เราได้ นน.สารอาหารในแต่ละมื้ออาหารแล้วโดยเป็นโปรตีน 17.1 กรัม คาร์โบไฮเดรต 7 กรัม ไขมัน 33.7 กรัม เราสามารถนำเมนูอาหารที่เราจะทำมาคำนวณปริมาณวัตถุดิบที่จะใช้ได้ โดยใช้ตารางแสดงคุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทย ในการคำนวณ (ยกเว้นปลาแซลมอน)
ตัวอย่างการคำนวณ
เมนูอาหาร - ซุปมันฝรั่ง กับ ปลาแซลมอนทอด
เครื่องปรุง น้ำหนัก (ก.) สารอาหารในส่วนที่กินได้ 100 ก. สารอาหารที่ได้รับ (ก)
CHO Prot Fat CHO Prot Fat
MCT Oil 28 0.00 0.00 92.67 0.00 0.00 25.95
Oil 5 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 5.00
เนื้อวัวสด 20 2.30 20.30 4.80 0.46 4.06 0.96
ปลาแซลมอนสด 59 0.00 20.00 3.41 0.00 11.80 2.01
หัวหอม 10 8.63 1.13 0.13 0.86 0.11 0.01
มะเขือเทศราชินี 15 3.60 1.10 0.30 0.54 0.17 0.05
ปริมาณสารอาหารรวม 7.06 16.99 34.05
สัดส่วน 1.42 : 1 พลังงานที่ได้รับ 402.65 kcal
เครื่องปรุงรส - พริกไทยเม็ด 5-10 เม็ด
- เกลือ เล็กน้อย
วิธีปรุง
1. หั่นเนื้อวัว มันฝรั่ง หอมใหญ่ เป็นรูปเต๋า
2. ต้มน้ำประมาณ 200 มล. พอเดือด ใส่เนื้อวัว มันฝรั่ง หอมใหญ่ มะเขือเทศ พริกไทยเม็ด ลงไป เปิดไฟเบา หมั่นช้อนฟองออก ต้มให้มันฝรั่งนิ่ม
ปรุงรสด้วยเกลือ ตักใส่ถ้วย เติมMCT Oil
3. ใส่น้ำมันในกระทะตั้งไฟร้อนน้อย ใส่ปลาแซลมอน โรยเกลือเล็กน้อย ทอดให้พอสุก ตักทั้งปลาและน้ำมันในกระทะ ใส่จานเสริฟ
** ทอดปลาระวังอย่าใช้ไฟแรงเกินไปจะทำให้น้ำมันไหม้ ซึ่งไม่ดีต่อสุขภาพเพราะผู้ป่วยต้องทานทั้งน้ำมันด้วย
** อาหารที่เป็นซุปทุกประเภทอย่าทำน้ำซุปมากเกินไป ผู้ป่วยจะรับประทานไม่หมด
วิธีการทำอาหารนี้คัดมาจากบางส่วนของบทความที่เขียนส่ง ดร.นพ.โยธิน ชินวลัญช์ เพื่อนำไปเผยแพร่ให้กับผู้ป่วยที่ใช้ Ketogenic Diet ในการรักษาโรคลมชัก
หากมีข้อแนะนำ ไม่เข้าใจหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม เขียนคำถามลงในกระทู้นี้ เพี่อเป็นประโยชน์ต่้อผู้ป่วยอื่นๆ
คำนวณคีโตน น้องเทรนด์
โดยสรุปจากพี่น้องได้ว่า การบริโภคอาหารเพื่อให้เกิด ketone นั้น
ต้องได้รับพลังงานจาก ไขมัน และ โปรตีนรวมกับคาร์โบไฮเดรต ในอัตราส่วน 1.4:1
(สงสัยดังนี้
ข้อ 1. เลขสัดส่วน 1.4:1 นี้ มาจากสูตร ketone มาตราฐานหรือเปล่าครับ ถ้าใช่ แสดงว่า จะทำให้ ketone ขึ้น ก็ต่อเมื่อได้สัดส่วนตามนี้เท่านั้น หรือว่าไม่เกี่ยวกัน
2. สัดส่วน 1.4:1 ใช้ไดักับร่างกายทุกๆคนหรือเปล่า เห็นพี่น้องว่าเหมาะสมกับน้องมินท์ที่สุด ซึ่งถ้าใช้กับสัดส่วนนี้กับร่างกายอื่น อาจจะเป็นไปได้ทั้งคีโตนขึ้นเท่าเดิม ขึ้นมากกว่าเดิม หรืออาจลดลงกว่าเดิมก็ได้ ใช่หรือไม่ครับ)จากสูตร
* คาร์โบไฮเดรต 1กรัมให้พลังงาน 4 กิโลแคลอรี
* โปรตีน 1กรัมให้พลังงาน 4 กิโลแคลอรี
* ไขมัน 1กรัมให้พลังงาน 9 กิโลแคลอรี
* แอลกอฮอล์ 1กรัมให้พลังงาน 7 กิโลแคลอรี
อ้างอิงจากพี่น้อง
* น้ำตาลลดลง 5 ก. เท่ากับ 20 kcal แทนด้วย น้ำมัน 2 กรัม เท่ากับ 18 kcal หรือ MCT 2.5 ก. เท่ากับ 20.75 kcal
(ตรงนี้สรุปได้ว่า น้ำตาล 1 กรัม = 4 kcal) (MCT กับ Calona oil เทียบเป็น CC ได้ไหมครับ)สูตรอาหารปัจจุบันของน้องเทรนด์ไก่ 260 กรัม = 429.78 Kcal ---> (F9.7x9)+(P19.5x4)=87.3+78=165.3x(260/100)=165.3x2.6=429.78 kcal
แป้ง 16 กรัม = 56 Kcal ---> 3.5*16=56Kcal --> 1กรัม=3.5Kcal (350/100)
น้ำตาล 5 กรัม = 20 kcal ---> 5x4=20kcal
MCT 11 cc = ?
(มีเทียบเป็น cc หรือ ml ไหมครับ)canola OIL 53 cc = ?
(มีเทียบเป็น cc หรือ ml ไหมครับ)สรุป พลังงานรวมทั้งหมด= _
maxenergy__ kcal ---> 429+56+20+?+?= ?
โจทย์ ต้องการให้น้องเทรนด์ทานข้าวเพิ่ม 3 มื้อ มื้อละ 10 กรัม
โดยข้าว 3 มื้อ = 106.8Kcal --> 30 กรัม=106.8 Kcal -->(3.56*30) --> โดย ข้าวหอมมลิ 1 กัรม= 3.56Kcal
-->(356/100) --> 100 กรัม =356 kcal
** พลังงานเพิ่มมา 106.8 kcal โดยมี FAT = 9.9 -->(1.1x9)
choและโปรตีน=346.4 -->(80.4+6.2)x4
เพราะฉะนั้น สัดส่วนตอนนี้ ไม่ใช่ 1.4:1 แน่นอน
วิธีการปรับก็คือ 1. ต้องไปปรับสูตรอาหารก่อนหน้านี้ เพื่อปรับลดให้ผลรวมอาหารทั้งหมด ได้เป็น 1.4:1 โดยไม่ให้เกิน
maxenegy 2. ไม่ต้องปรับอาหารเดิม แต่เติม mct หรือ canola จนกว่าจะได้เป็ฯอัตราส่วน 1.4:1 แต่พลังงานจะเกินจากที่กำหนดไว้ และอาจจะมีผลกระทบเกี่ยวกับไขมันตามมา
(*** วิธีการคิดอย่างนี้ถูกไหมครับพี่น้อง****)