วันนี้ลองมาดูวิธีีคำนวณปริมาณสารอาหารใน 1 มื้ออาหาร เพื่อคงสัดส่วน ไขมัน: คาร์โบไฮเดรต รวม โปรตีน ให้ได้เท่ากันทุกมื้ออาหารใน 1 วัน เพื่อให้ง่ายต่อการควบคุมพลังงานและสัดส่วนสารอาหารให้เท่ากันทุกมื้อ ทำให้ผู้ป่วยมีสภาวะ ketosis ที่แน่นอนกว่าการทำอาหาร โดยใช้รายการอาหารทดแทน เริ่มจากการสมมติแบบกำหนดพลังงานอาหารที่ได้รับมาจากนักกำหนดอาหาร หรือ นักโภชนาการ เป็นตามด้านล่างนี้
แบบกำหนดพลังงานอาหารที่ได้รับมา
พลังงาน 1,200 kcal คาร์โบไฮเดรตต่อวัน = 20-25 กรัม
สัดส่วน ไขมัน : คาร์โบไฮเดรต + โปรตีน = 1.4 : 1 วิธีคำนวณปริมาณสารอาหารต่อมื้ออาหาร
จากอัตราส่วน 1.4 : 1 ดังนั้นพลังงานต่อหน่วย = (1.4*9) + (1*4) = 16.6 kcal
(พลังงานจากไขมัน 1 กรัม = 9 kcal พลังงานจากโปรตีน และคาร์โบไฮเดรต 1 กรัม = 4 kcal)
ต้องการพลังงาน 1,200 kcal /วัน 1 วัน ต้องรับอาหาร = 1,200/16.6 = 72.29 หน่วย
สมมติผู้ป่วยได้รับอาหาร 3 มื้อ แต่ละมื้อจะได้รับอาหาร = 72.29/3 = 24.10 หน่วย
พลังงานต่อมื้ออาหาร = 1200/3 = 400 kcal
กำหนด คาร์ไบไฮเดรตต่อมื้ออาหาร = 21/3 = 7 กรัม ดังนั้น จะได้โปรตีน = 24.1 - 7 = 17.1 กรัม
จะได้ไขมัน = 24.1/1.4 = 33.7 กรัม
คิดเป็นพลังงานจากไขมัน = 33.7*9 = 303.3 kcal
ร้อยละของพลังงานจากไขมัน = 303.3*100/400 = 75.825 %
ตอนนี้เราได้ นน.สารอาหารในแต่ละมื้ออาหารแล้วโดยเป็นโปรตีน 17.1 กรัม คาร์โบไฮเดรต 7 กรัม ไขมัน 33.7 กรัม เราสามารถนำเมนูอาหารที่เราจะทำมาคำนวณปริมาณวัตถุดิบที่จะใช้ได้ โดยใช้ตารางแสดงคุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทย ในการคำนวณ (ยกเว้นปลาแซลมอน)
ตัวอย่างการคำนวณ
เมนูอาหาร - ซุปมันฝรั่ง กับ ปลาแซลมอนทอด
เครื่องปรุง น้ำหนัก (ก.) สารอาหารในส่วนที่กินได้ 100 ก. สารอาหารที่ได้รับ (ก)
CHO Prot Fat CHO Prot Fat
MCT Oil 28 0.00 0.00 92.67 0.00 0.00 25.95
Oil 5 0.00 0.00 100.00 0.00 0.00 5.00
เนื้อวัวสด 20 2.30 20.30 4.80 0.46 4.06 0.96
ปลาแซลมอนสด 59 0.00 20.00 3.41 0.00 11.80 2.01
มันฝรั่ง 34 15.3 2.50 0.20 5.20 0.85 0.07
หัวหอม 10 8.63 1.13 0.13 0.86 0.11 0.01
มะเขือเทศราชินี 15 3.60 1.10 0.30 0.54 0.17 0.05
ปริมาณสารอาหารรวม 7.06 16.99 34.05สัดส่วน 1.42 : 1 พลังงานที่ได้รับ 402.65 kcalเครื่องปรุงรส - พริกไทยเม็ด 5-10 เม็ด
- เกลือ เล็กน้อย
วิธีปรุง1. หั่นเนื้อวัว มันฝรั่ง หอมใหญ่ เป็นรูปเต๋า
2. ต้มน้ำประมาณ 200 มล. พอเดือด ใส่เนื้อวัว มันฝรั่ง หอมใหญ่ มะเขือเทศ พริกไทยเม็ด ลงไป เปิดไฟเบา หมั่นช้อนฟองออก ต้มให้มันฝรั่งนิ่ม
ปรุงรสด้วยเกลือ ตักใส่ถ้วย เติมMCT Oil
3. ใส่น้ำมันในกระทะตั้งไฟร้อนน้อย ใส่ปลาแซลมอน โรยเกลือเล็กน้อย ทอดให้พอสุก ตักทั้งปลาและน้ำมันในกระทะ ใส่จานเสริฟ
** ทอดปลาระวังอย่าใช้ไฟแรงเกินไปจะทำให้น้ำมันไหม้ ซึ่งไม่ดีต่อสุขภาพเพราะผู้ป่วยต้องทานทั้งน้ำมันด้วย
** อาหารที่เป็นซุปทุกประเภทอย่าทำน้ำซุปมากเกินไป ผู้ป่วยจะรับประทานไม่หมด
วิธีการทำอาหารนี้คัดมาจากบางส่วนของบทความที่เขียนส่ง ดร.นพ.โยธิน ชินวลัญช์ เพื่อนำไปเผยแพร่ให้กับผู้ป่วยที่ใช้ Ketogenic Diet ในการรักษาโรคลมชัก
หากมีข้อแนะนำ ไม่เข้าใจหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม เขียนคำถามลงในกระทู้นี้ เพี่อเป็นประโยชน์ต่้อผู้ป่วยอื่นๆ